"Ma...Lei?" Een Rectificatie & Ein Kinderueberraschung

Italianen hebben lekkernijen nodig. Dolci. Gelati. Cioccolati. Waarom zou je anders nog espresso drinken? Of, pfroagh....melk? Toen in de nasleep van de tweede wereldoorlog in de Noord-Italiaanse landstreek Piemonte zelfs de meest eenvoudige voedingswaren niet meer algemeen verkrijgbaar waren geworden, kreeg de likeurmaker Pietro Ferrero het, volgens de website van zijn nazaten, geniale idee om gebruik te maken van die ene vrucht die nog alomtegenwoordig was: de hazelnoot. Vooral, maar niet uitsluitend, op diezelfde vrucht zou de man het imperium baseren dat niet alleen zijn eigen familie heeft groot gemaakt, maar ook zijn personeelsbestand en, zo mogen we welhaast stellen zonder toch direct te overdrijven, gelijk ook ALLE kinderen van West-Europa. In 1946 fabriceerde zijn laboratorium een kleverig mengsel op basis van hazelnoten en kennelijk ook amandelen dat werd samengepakt tot een broodvorm en dat dan verder de mensheid mocht dienen, plaksgewijs, als broodbeleg. Ferrero noemde het beleg eerst "Pasta Gianduja" (of ook "Giandujot" ), een naam die verwees naar een carnavalesk ("commedia dell'arte") figuur van algemene populariteit in Piemonte. Misschien zat daar ook al cacao in, maar dat was dan niet veel - de pasta was juist bedoeld als een chocoladevervanger.


Gefopt. We hebben geen cacao!

Toen later de plakkenpasta werd gemodificeerd tot een soort smeerkaas werd het product omgedoopt tot "Supercrema Gianduja". Terwijl dus Nederlandse kinderen thuis ontbeten met broodpap, mochten de Piemontese kinderen met hun uitgedroogde sneetjes waterbrood langs de hazelnootpastasmeerder. Pietro Ferrero stierf in 1951. De faam van de crème was toen al voorbij de grenzen van de landstreek verspreid. Het succes smeerde zich daarna snel uit over geheel Europa. In 1964 kreeg de pasta de naam die we nu allemaal kennen: Nutella. Het merk werd transatlantisch in 1969. Intussen had Michele Ferrero ook een aparte productlijn ontwikkeld die veeleer gebaseerd was op cacao maar dan wel specifiek voor de moeders die bewust de voeding selecteerde met het oog op de gezonde groei van hun kinderen. Deze mensen waren kennelijk voornamelijk Duitse consumenten en ze wilden, wanneer ze zich toch moesten overgeven aan de chocoladewens van hun kinderen, blijkbaar een hoger melkgehalte en kleiner aandeel van cacao. Dat was "Kinder". En dat moest ik dus even rechtzetten (zie vorige post). Nou, de geschiedenis van Ferrero gaat natuurlijk door met Mon Chérie, Ferrero-Rocher en andere lekkernijen, maar we zitten inmiddels vol. Bedankt voor de koffie.


Een moderne klassieker. (Voor Italianen dan.)

Bronnen: een geschiedenis van het familiebedrijf op de Italiaanse website van Ferrero, een leuk geïllustreerde pagina van de Verenigde Statense Nutellapot , en een paar verspreide Wikipedia artikelen (s.v. "Nutella", "Kinder-Chocolate", "Ferrero").

N.B. De titel verwijst naar een zeer lachwekkende commercial met een Verenigde Statense acteur-en-Boeddhist die ook in Italië ongekend populair is. Deze heer, die ook in het leger is geweest, wordt herkend door een prettig vrouwtje dat in een belendend balkonnetje geniet van zijn lekkernijtje. "Maar....U?" Voor haar was het meer dan een Kinderüberraschung.

Cracker Jack

Dit verhaal is een lateraal geplaatste voetnoot bij een post op Berend's weblog - ik kon de pagina's van dat mannetje toch niet vervuilen met mijn historische trivia? Of wel dan?


Een moderne klassieker. (Voor Amerikanen dan.)

De originele Cracker Jack is een uitvinding van de Duitse broers Frederick William en Louis Rueckheim. De eerstgenoemde had 200 dollar bijeen gespaard door te werken op een boerderij om zich met dat kapitaal te vestigen als ondernemer in een groeimarkt. In 1871 kwam hij naar Chicago juist toen deze stad na een grote brand werd hersteld. Daar is hij begonnen met de verkoop van popcorn vanuit de bak van een kar aan de werklieden (Mijn overgrootvader Gerbrands zou niet veel later overigens ongeveer hetzelfde werk doen op, jawel, het Haarlemmermeerstation.) De zaken gingen zo goed dat hij zijn partner kon uitkopen (de stumper ging te vroeg) en zijn broer Louis kon laten overkomen. De broers hebben vervolgens geëxperimenteerd met hun waren om te komen op een mengsel van popcorn, pinda's en molasse - volgens Feliz is dit laatste ingredient de ingedikte stroop van suikerriet.


De zeeman Jack met zijn hond Bingo in 1918

"That's crackerjack!" of "That's a Cracker Jack!" zou een van hun meer sjieke klanten spontaan hebben uitgeroepen. Indertijd en -plaats was "crackerjack" bargoens voor alles wat heel lekker en voortreffelijk is. Frederick William was slim genoeg om de uitdrukking te deponeren als handelsmerk. Zee American Way. Kort daarop werd ook het gebruiksrecht van de beroemde slogan The more you eat, the more you want" gereserveerd. Vanaf 1912 werden er in de verpakking kleine prullaria voor kinderen bijgevoegd, nadat de broers eerst hadden geëxperimenteerd met waardebonnen. Grappig genoeg hadden de "Kinder" chocolade eieren die later ook met prullaria zouden worden gevuld dus een illustere voorloper die eveneens door Duitsers was bedacht - "Kinder" is héél beroemd in Italië. Crackerjack bestaat nog steeds, zoals je ook kunt zien, al is het recept iets veranderd. En het mannetje is ook een beetje gerestyled (een vergissing als je het mij vraagt). Deze korte geschiedenis is gebaseerd op de bedrijfsgeschiedenis die je aantreft op de crackerjack website, een "About" webartikel, een particulier stuk dat ik hier aantrof, een National Public Radio artikel, en de website van de Cracker Jack Collectors Association. Ja, die Amerikanen zijn er dol op en dat komt omdat ze er al zoveel van hebben gegeten. Kennelijk is dat de popcorn die ze bij honkbalwedstrijden plegen te snoepen?

Eindnoot de dato 28 april 2006. Beste lezers. Momenteel bereid ik een rectificatie voor op bovenstaand artikel. Ik zeg het maar vast. "Kinder" blijkt helemaal geen Duits product te zijn. Ze hebben een Italiaans product een Duitsige zweem gegeven. Ik zoek het nu nog even uit. Heel interessant allemaal. Heel irrelevant ook. Maar dat geldt natuurlijk sowieso het mijn hele weblog. Dus dat mag de pret nooit drukken.

Presenting the Oldest iMac

Het blijkt nu dat mijn vader de eerste was van mijn familie met een iMac. Het apparaat heeft gelukkig een variabele snelheid dus ik zou hem goed moeten kunnen gebruiken voor het kopieëren, zeg maar, van smalfilm op MiniDV. Ik houd u op de hoogte van mijn vorderingen.


Om te zijner tijd de zaak aan de praat te kunnen houden heb ik een vervangingslamp besteld bij het Engelse Camera Centre. Die lamp is zeldzissizaam. De enthousiastelingen van het Antieke Gloeilamp Verzamelaars Forum hebben zich er onlangs nog zeer lyrisch over uitgelaten!



Volgens de een is het een verzamelstuk vanwege "the complex optics used in this lamp - really wild looking! This one's a keeper!" Een ander zegt het volgende over de originele Philips versie van mijn lamp: "That 8V 50W lamp is designed for an 8mm home movie projector and was very popular in Europe at one time. It is better known as a CXR or A1/17 bulb, or Philips type 13113C/04. It is probably the most optically advanced bulb that has ever been made, becuse [sic.] its rear ellipsoidal reflector and hemispherical front mirror produces a very narrow beam with almost no light loss. The chimney on the top ensures that the bulb doesn't blacken as it ages becuase [sic.] nearly all the evaporated tungsten rises upwards and is deposited here." Ik weet niet of ik een Philips exemplaar krijg,of in plaats daarvan een Fuji of een Toshiba of zo, maar ik begin wel het te hopen. "The lamp is still available from Philips in Europe but they don't actually make it themselves any more. The last company making these is Fuji lampworks in Japan and they supply it to GE, Philips and Sylvania. Your lamp looks like it would have been made by Philips Holland or Belgium around 1970."

Nou, u ziet het, we kunnen het op dit weblog écht overal over hebben.

De citaten zijn afkomstig van deze pagina waaraan ik reeds eerder refereerde.

Giovanni Ramicello(t), van cineast tot videograaf

Ode aan Giovanni Ramicellot. Driewerf hoera!

Giovanni Ramicellot heeft wel degelijk gewerkt met FILM, celluloide, zoals hier, op de grond van het San Marco plein van Venezia. Hij wacht tot het overstroomt, zodat hij er een versnelling van kan monteren. Maar de film raakte op voor er een druppel water over de stenen was gekomen. Daarna schakelde hij over op video.

Veldwerk in Ostuni (1993)

De grote cinematograaf met zijn Nordmende in Ostuni in 1993.

Hier maakt hij opnames van de hak van de laars aan de Kaap van Santa Maria di Leuca (1993).

Reeds in 1986 of 1987 draaide hij ENG op diverse plaatsen in Europa, zoals hier in Paestum bezuiden Napels.

Zelfs toen hij door suppoosten uit de stad was verwijderd ging hij door met zijn reportage - let op het Manfrotto statief achter hem; wie zou zijn statiefdrager zijn geweest denken jullie?

Giovanni Ramicellot was een heuse Camjo "avant-la-lettre".

Uiteindelijk besloot hij Nederlandsch te leren om zijn cinematografische geluk te kunnen zoeken in Hilversum. Hilversum Or Bust!

Een Nieuwe Paastraditie

We zijn op Paaszaterdag bij de molenaars van De Leeuw in Aalsmeer op bezoek geweest en hebben daar meel gehaald - we hebben ook gedraaid ten behoeve van Otter maar dat vertel ik nog wel - waarmee we dan nu op de Tweede Paasdag een Ciabatta brood hebben gebakken.



Nou Feliz dan, want ik zat het hele verhaal uit te zoeken van een Zweedse hertog, de zoon van de man die met de schenking van een eigen vliegtuig in 1918 de Finse luchtmacht heeft opgericht en ze ook heeft voorzien van zijn persoonlijk geluksembleem (de lichtblauwe swastika), de zoon dus, die zijn carriere is begonnen als circusvlieger, die door jagers van Mussolini boven Abyssinië (Ethiopië) herhaaldelijk is beschoten tijdens de vluchten die hij daar als ambulancepiloot voor het Rode Kruis uitvoerde, die toen voor de KLM is gaan vliegen, die tijdens de Witte Oorlog met de Finnen tegen de Russische invallers heeft meegevochten in vliegtuigen die hij met eigen geld van zijn Nederlandse werkgever had gekocht (een DC2 en twee Koolhovens), die zich bij de RAF als vliegenier heeft aangemeld maar die is afgewezen omdat hij een neefje was van Herman Göring, die nog steeds tijdens de Tweede Wereldoorlog vervolgens de gevaarlijke KLM lijnvluchten tussen London en Lissabon heeft uitgevoerd terwijl hij zijn Nederlandse vrouw verloor toen zij sneuvelde als verzetstrijder, de hertog die vervolgens verkeersvlieger is geworden voor een Zweedse chartermaatschappij, die de Keizerlijke Ethiopische Luchtmacht heeft helpen opbouwen, die dan ook nog de VN-secretaris over Congo heeft rondgevlogen, die na wederom als hulpverlener herhaaldelijk te zijn beschoten, boven Biafra deze keer, uit sport- of trainingsvliegtuigjes een eigen gevechts-eskader heeft samengesteld, de "Biafra Babies" genaamd, om de militairen te bestrijden die de internationale hulpverleningsinspanningen frustreerden. En die uiteindelijk is gesneuveld, in 1977, door toedoen van Somalische strijders terwijl hij wederom met hulpgoederen vloog voor vluchtelingen van oorlogshandelingen.



Voor de bron van de foto, zie hier.

Hertog Carl Gustaf Ericsson von Rosen (1909–1977) was volgens mij een bewonderenswaardige man. Er schijnt maar een enkele biografie van hem te bestaan, geschreven in 1975 door Ralph Herrmanns. Het boek is zeldzissizaam maar ik heb 't gevonden. En besteld. Het is alleen in het Zweeds...

Een (Jaar) Oude Paastraditie

Vandaag vestig ik een persoonlijke Paastraditie door een vervolg te maken op een post van vorig jaar. Ik heb toen namelijk een paar oude foto's gepubliceerd van de Goede Vrijdag processie in Taranto en dat doe ik nu weer. De foto's zijn gemaakt in 1989. De eerste twee zaten er de vorige keer niet bij.

Ik heb vorig jaar ook op een andere website een collage van oude Taranto foto's gemaakt maar die staat niet meer online. Om waarschijnlijk vooral mezelf een plezier te doen zet ik er vast twee andere foto's van deze Zuid-Italiaanse stad bij die ik in 1993 heb gemaakt.





En nu ik toch met m'n oude foto's in de weer ben plaats ik er ook eentje van een processie die ik op een zomerdag heb gemaakt in het Pugliese gehucht Acaia in, ik meen, 1993. De heilige zou Sant'Oronzo kunnen zijn, de patroonheilige van de naburige stad Lecce.

Two words: "Eat methane!"

This is an unofficial translation of a news announcement from the Nijmegen Radboud University concerning the discovery of a symbiotic couple of microbes which converts methane and nitrates into nitrogen without the involvement of oxygen or sulphate. The translation is a spontaneous inititative by a private individual with little to no knowledge of the microbiology involved. But since my original post, the one below this one, seemed to generate a sudden boost in English-speaking visitors, probably by virtue of the odd English keyword used, I have decided to provide this translation. Of the original announcement, that is, for my post in Dutch is too particular for export.

"In a particularly special spot of mud, with just the right concentrations of methane and nitrates, dwells a particularly special little couple. They feed on methane and nitrates and they exhale pure nitrogen. They do not use oxygen. The duo constitutes a hitherto undiscovered cooperation between a bacteria and another type of single celled organism called an archaeon. Together, they break down methane without the use of oxygen or sulphates. They use nitrates instead. This was deemed impossible by other microbiologists who failed to find any such thing in over fifty years. Microbiologist and Vidi-winner Marc Strous, however, stubbornly persisted. He went on a deliberate search. He eventually struck gold in a spadeful of mud from the Twente Canal [in the eastern parts of the Netherlands].

For over a year, the microbes have been carefully nurtured in the laboratory of the Institute for Water and Wetland Research [of, apparently, the Radboud Universiteit Nijmegen]. They grew very slowly, despite all TLC, by about a single cell division each month. Yet this growth did result in sufficient quantities of material to allow for the establishment that the couple lived on methane and nitrate. The involvement of oxygen was ruled out and [the editors of] Nature were satisfied.

The researchers suspect that this type of methaan conversion in sweet water soils will be rather widespread. This means that the discovery is important to the understanding of the methane cycle on earth and, therefore, also for climate prediction scenarios. Methane is a strong greenhouse gas. In addition, the researchers hope to eventually be able to employ the symbiotic single-celled organisms for the purification of waste water."

Redden we 't? Nou, het is misschien meth aan.

Preliminary remark: visitors expecting to find a post in English are kindly referred to this, the next post.

There's good news and bad. Welke wil je eerst?

Ik geef het slechte nieuws eerst maar ik druk jullie wel op het hart moed te houden want het goede nieuws dat er dadelijk op volgt liegt er niet om!

Het slechte nieuws kennen we al jaren en het valt al bijna niet meer op. Hoewel, toen ik vanavond de BBC News Science/Nature pagina turfde trof ik de volgende berichten aan: "Stark warning over climate change. The world is likely to suffer a disastrous temperature rise of more than 3C, the UK's chief scientist warns. Britain misses the climate bus". En: "Air trends 'amplifying' warming. Reduced air pollution and increased water evaporation appear to be adding to man-made global warming." Het eerste artikel voorspelt weinig goeds. En het artikel van Richard Black gaat over verwarrende zaken als de merkwaardige omstandigheid dat we jarenlang eigenlijk nog door onze eigen vervuilingsuitstoot (vliegtuigdampstroken) beschermd zijn gebleven tegen NOG sterkere broeikaseffecten. De schonere lucht voorspelt dus zelfs weinig goeds. De BBC verwijst verder naar verdiepingen op de eigen themasites waarop je je nachtrust kunt verliezen.

Maar ik kan nu ook melden dat er op het gebied van de broeikasproblematiek eens GOED nieuws is. Nederlands nieuws, bovendien. Nobelprijswinnend nieuws. Vers van de pers. Gehoord op het Jeugdjournaal. Nagelezen op de Telegraaf site. lees het daar zelf en denk mee aan de mogelijkheden: in de Twentse modder zijn, niet willekeurig, unieke microben gevonden die methaan afbreken zonder daarvoor zuurstof of sulfaat te gebruiken maar die kennelijk wel nitraat verbruiken. Of lees het hier op de website van de Radboud Universiteit Nijmegen zelf.

Ik kan zelf niet beoordelen hoe bijzonder het allemaal echt is, maar ik leg het graag voor aan mijn zes lezers, waartussen er denk ik zo een paar tussen zullen zitten die er meer chocola van kunnen maken. " Microbioloog M. Strous van de Radboud Universiteit Nijmegen heeft in de modder van het Twentekanaal microben gevonden, waar collega's over de hele wereld al meer dan vijftig jaar naar zochten. De gevonden microben zijn van groot belang voor het begrip van de methaancyclus op aarde en dus voor meer kennis van het broeikaseffect." Let wel, deze symbiotische combinatie van een bacterie met een archeon EET het belangrijke broeikasgas methaan.

Kijk, ik ben een geïnteresseerde leek en raak doorgaans toch weer de draad kwijt. Oké, de temperatuur in onze planetaire broeikas neemt sneller toe dan aangenomen. De ijskappen smelten. De warme golfstroom lijkt zich daarentegen te verleggen, zodat we kennelijk misschien ook weer op een Nieuwe IJstijd afstevenen. Strepen deze ontwikkelingen zich dadelijk gunstig tegen elkaar weg of wordt het moeilijk om nog trefzeker te zijn in het vinden van de optimale locatie van een geprojecteerd Zwitserleven vakantiehuisje? Het (of "de") permafrost is momenteel hoe dan ook aan het smelten en daardoor komen binnenkort onvoorstelbaar grote hoeveelheden prehistorisch methaan vrij. Lees ook eens over het klimaat van de planeet Venus (bijvoorbeeld hier) en je begrijpt dat we dan geen van allen nog een vakantievlucht hoeven te boeken.

Klopt het nou dat we uiteindelijk misschien deze microben over het smeltende permafrost kunnen zaaien om het methaan tegen te houden?

Vet Cool!

Een primeur en een premiere.

Aan mijn lijstje met verwijzingen heb ik zojuist Vet Cool! toegevoegd. Dit is de gloednieuwe website van onze goede vriend Rob van der Vet. We feliciteren hem ermee. Nu is zijn "URL" nog een ongezellig IP-nummertje maar na de Pasen zal hij voor de hele wereld vindbaar zijn op www.robvandervet.nl. Zelf heeft i al een groot deel van de wereld gevonden, zoals u kunt zien, én gefotografeerd.

P.S. "Vet Cool!" is niet de titel van zijn site. "It's not that kinda movie!"

Windmills of Opportunity

"Dan weten ze tenminste wie ik ben"

Deze films zijn vertoond op de Jaarvergadering van De Hollandsche Molen op 18 Maart 2006 in het Tropen Instituut te Amsterdam: "Dan weten ze tenminste wie ik ben" en Opmaat Molengang".


Opmaat Molengang"

En dan nu, een onverwachtse wending voor velen: het zijn Windows Media Video's! Bekijk de films in wmv9. Zo revolutionair dat mijn eigen Mac ze niet kan afspelen. (Ja, daarvoor heb je Flip4Mac nodig.) Zolang de voorraad strekt, want ze zijn zwaar (tja, geen QuickTime H264 hè?), en als ik ruimte tekort kom, gooi ik ze er weer af. Pas op, laat ze niet rondslingeren want de muziek is bezwaard met rechten. Deze publicatie is strikt privé, bedoeld voor de vijf mensen die ik ken.